آب بندی پشت بام و عایق کاری یکی از روش‌های مرسوم در ساختمان‌سازی است که از آن برای حفاظت از پشت بام و ساختمان از بارندگی، تخریب و رطوبت استفاده می‌شود؛ عایق بندی پشت بام خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. در هر نقطه از کشور ما ایران شرایط آب و هوایی متفاوتی حاکم است که نسبت به آن باید از انواع مختلف آب بند کننده و عایق بندی استفاده کرد.

اهمیت و مزایای آب بندی پشت بام : باران و دلایل متعدد دیگر باعث نفوذ آب و رطوبت به داخل ساختمان، سقف و دیوارها می‌شود که اگر این جریان به شکلی مداوم تکرار شود بعد از گذشت مدت زمانی کوتاه خسارات جبران‌ناپذیری به بنا وارد می‌شود. آب بندی و عایق کاری در بخش‌های مختلف یک ساختمان مانند دیوارها، پی ساختمان و سقف انجام می‌شود و هر کدام روش‌های مخصوص به خود را دارند.

عایق رطوبتی قیر و گونی : یکی از قدیمی‌ترین روش‌های آب ‌بندی و عایق بندی پشت بام استفاده از عایق رطوبتی پشت بام یعنی قیر و گونی است که ویژگی آن خاصیت چسبندگی است و به خوبی می‌تواند از پشت بام در برابر آب و رطوبت محافظت کند. به این نکته نیز باید توجه شود در مناطق مختلف استفاده از عایق قیر و گونی متفاوت است به عنوان مثال در شهرهای سردسیر عایق های قیر و گونی باید به گونه‌ای استفاده شوند که به دلیل سرمای شدید آسیب نبیند.

عایق رطوبتی ایزوگام : در بسیاری از شهرهای ایران کاربرد فراوانی دارد؛ این عایق نیز مانند قیر و گونی توسط آتش و حرارت نصب می‌شود اما فرایند نصب آن نسبت به عایق قیر و گونی آسان‌تر است. عایق رطوبتی ایزوگام عایقی ارزان برای آب بندی پشت بام است اما مانند قیر و گونی برای محیط‌زیست ضرر دارد.

عایق نانو :  محصولی است با یک جزء برای عایق بندی شامل لاتکس و پودر ارگانومنیرال به رنگ سفید به شکل مایع عسل مانند به رنگ شیری است که با قلم مو رنگ پلاستیک و یا توسط ایرلس و کنیتکس پاش قابل پاشیدن بر روی سطح بام می باشد که پس از خشک شدن بسیار نرم می شود و در دو دست، دست اول برای پر کردن خلل و فرج سیمان زیر کار و دست دوم به همراه توری پلی پروپیلن بر روی بام جهت آب بندی استفاده می شود.

عایق پشم سنگ : از دیگر روش‌های آب بندی پشت بام استفاده از عایق پشم سنگ است؛ این عایق ترکیبی از سنگی به نام بازالت یا سنگ آذرین و پشم شیشه متراکم است و تراکم آن نسبت به پشم شیشه بسیار بیشتر است، همچنین میزان مقاومت عایق پشم سنگ در برابر حرارت و آتش از پشم شیشه بالاتر است. عایق پشم سنگ از مقاومت گرمایی زیادی برخوردار است، پشم سنگ همچنین عایق مناسبی در برابر صداست.

عایق پشم شیشه : روشی مناسب برای عایق بندی پشت بام عایق پشم شیشه در موارد مختلفی کاربرد دارد و برای آب بندی پشت بام هم استفاده می‌شود، عایق پشم شیشه از ذوب شدن شیشه به وجود می‌آید و طی فرایندی به الیافی ریز تبدیل می‌شود که این الیاف به دو شکل پنلی و رولی تولید و توزیع می‌شوند. عایق های پشم شیشه در برابر آتش مقاوم هستند و یکی از ویژگی‌های آن نصب آسان است.

عایق کاری پلیمری : یکی از روش‌های آب بندی و عایق بندی پشت بام استفاده از عایق پلیمری یا آب بند پلیمری است، عایق های پلیمری روش مناسبی برای آب ‌بندی پشت بام هستند و ضد آب و ضد حرارت بودن از ویژگی‌های این نوع از عایق رطوبتی است.

علت شکست ستون بتنی :

طول همپوشانی کم میلگردها ، قطر کم تنگ ها و دانه بندی نامناسب بتن

مقاومت برشی ستون از دو بخش سهم بتن و سهم خاموت‌ها به وجود می‌آید ضعف در هر کدام از دو قسمت بتنی و

فولادهای عرضی خاموتها می‌تواند باعث رخداد این شکست گردد. برش خالص موجود در مقطع را می‌توان از

طریق دایره مور تنش‌ها به کشش خالص و فشار خالص ناشی از برش تجزیه کرد. قطر فشاری توسط بتن و قطر

کششی به وسیله آرماتورهای عرضی مقابله می‌گردد. ضعف آرماتورهای عرض شامل فواصل زیاد، باز شدن قلاب و

  … می‌تواند باعث شود ترک برشی در به صورت مایل رشد کرده و شکست برشی حاصل گردد. این انهدام به

صورت حدودی در زاویه ۶۰ درجه با افق رخ می‌دهد . انهدام المان در ارتفاع حدودی ۵۰ سانتی متر از طول ستون

باعث لخت شدن آرماتورهای طولی و عرض شده و ناپایداری جانبی و ثقلی ستون بتنی را حاصل می‌کند.

محصورشدگی ستون‌های بتن‌آرمه از دیدگاه‌های مختلف به نفع شکل‌پذیری و اتلاف انرژی ستون‌های بتن‌آرمه می‌باشد.

 آرماتورهای عرضی با دورپیچ کردن بتن و قرار دادن آن تحت تنش سه محوره باعث افزایش مقاومت فشاری بتن

می‌گردند. افزایش مقاومت بتن باعث کاهش عمق تار خنثی شده در نتیجه باعث افزایش شکل‌پذیری ستون می‌گردد از

 منظر شکل‌پذیری: افزایش مقاومت بتن هم ارز با کاهش مقاومت فولادهای کششی یا کاهش درصد آرماتورهای طولی

 می‌باشد در نتیجه باعث افزایش شکل‌پذیری می‌شود.

مقدمه

ساختمان سازی مانند بسیاری از صنایع متداول در جهان دارای قوانین و مقررات خاص خود می باشد که عدم رعایت این قوانین و مقررات باعث تقلیل استحکام و خسارات جبران ناپذیر در حین انجام کار و پس از انجام کار خواهد شد. هدف ساختمان سازی انسان محوری است.

لذا یادگیری و کار آموزی آن برای دانشجویان این رشته زیر نظر مهندسین و متخصصان این فن طبق آیین نامه هایی که حاصل سالها تلاش و تجربه و مطالعه دانشمندان و مهندسین این رشته می باشد، بسیار مهم می نماید. در خصوص ارائه گزارش جامع و مطلوب از کارآموزی و مفید واقع شدن آن، کار در کارگاه ساختمان را بصورت خلاصه از ابتدا مورد بررسی قرار می دهم.

بررسی و مقایسه تئوریهای دانشگاهی و عملیات اجرایی در کارگاه:

در بدو ورود به کارگاه ساختمانی این جمله به گوش می رسد و تقریباً همه دانشجویانی که برای اولین بار به کارگاه ساختمانی قدم می گذارند با جملاتی که این مضمون را دارند آشنا هستند. بسیار جای تاسف و نگرانی است که ما در دو مرحله از زندگی یعنی فراگیری و بکارگیری، شکافی عمیق تصور کرده که هیچ پلی ارتباط بین آن دو را میسر نمی سازد.

چه بسا اگر مهندسین و مسئولین کارگاهها در اجرا به مطالب فرا گرفته در تئوریات نظری داشتند و از آنها کمک می گرفتند و وسواسهای آن زمان خود را حفظ می‌کردند کارها بسیار عالی تر انجام می گرفت و ساختمانهایی بسیار مطمئن تر بنا می شد بطوریکه دغدغه خاطر چندانی در زلزله های عادی وجود نداشت. حال آنکه نگاهها بیشتر متوجه صرفه اقتصادی بوده تا موارد دیگر. بطوریکه حتی در کارهای دولتی نیز این پارامتر از اهمیت فاحشی نسبت به دیگر پارامترها از قبیل ایمنی، آسایش، توسعه آینده، زیبایی و… برخوردار می باشد.

مورد دیگری که نظر من را به خود جلب کرد و باعث تاسف من شد تاثیرپذیری برخی از مهندسان و صاحبنظران کارگاه از بناها و استاد کارهای جزء بود. بطوریکه این آقایان حتی به خود زحمت فکر کردن به عواقب آن کار را نمی دادند، حال تجزیه و تحلیل آن پیشکش.

عکس العمل نادرست کارگاهیان در مورد نظرات دانشجویان فیزیکی از نقصهای کارگاه می باشد، هرچند خود آنان نیز بعداً آن نظریات را کاملاً تصدیق می کنند اما در عمل به کار نمی برند.

مراحل طراحی ساختمان:

فاز ۱: (مرحله اول) A- مطالعات             B- ارائه طرح فیزیکی مقدماتی

فاز ۲: تهیه نقشه های اجرایی و گزارشات محاسبات فنی

فاز ۳: اجرا طرحها و نقشه ها

فاز ۱:

الف- مطالعات: قبل از احداث هر ساختمانی بسته به نوع کاربری (خاص مثل فرودگاهها، بنادر، ترمینالها، راه آهن و… یا عام مثل مسکونی، آموزشی، اداری، تجاری، بهداشتی درمانی و…) باید مطالعاتی در مورد آن انجام دهیم. مثلاً محل قرار گرفتن زمین، مقاومت زمین (آزمایش خاک محل)، برای احداث سازه چگونگی تابش آفتاب در محل احداث سازه، بررسی شرایط جوی (باد، باران، رطوبت، گرما، سرما، برف و…) استفاده از بهترین مصالح با در نظر گرفتن موقعیت های مطالعه شده.

ب- ارائه طرح فیزیکی مقدماتی: که بر طبق آن کاربری سازه را مشخص می کنید، مثلاً دانشگاه می سازیم که در آن به کلاس و آزمایشگاه برویم، ساختمان تجاری بنا می‌کنیم که محل خرید و فروش کالاهای مختلف می باشد و…

فاز ۲:

تهیه نقشه های اجرایی و گزارشات محاسبات فنی

بعد از طی مراحل فوق باید برای اجرای سازه نقشه هایی تهیه کنیم که این نقشه ها عبارتند از: نقشه های دیتایل، پلان طبقات، اگر سازه بتنی باشد: چگونگی قرار گرفتن میلگردها، نوع میلگردی که در ساختمان باید استفاده شود، چگونگی اجرای راه پله ها، شیب بندی سقف پارکینگ، زیر زمین و… حتی در نقشه های جدید برای شهرداری باید طرح نما و چک لیست زلزله نیز ارائه شود و در سازه های فولادی نیز همین مسائل باید مد نظر باشد.

به علاوه اینکه در نقشه های جدید سازه های فولادی، نوع تیر آهن و نبشی ها، پلیت‌ها (PLATES) نیز نمایش داده می شود و نیز باید تمام محاسبات فنی آن، از نظر مقاومت سازه، مقاومت بنا در مقابل زلزله و… در دفترچه های محاسباتی ثبت شود.

فاز۳:

اجرا

پس از طی مراحل فوق الذکر سازه را طبق نقشه های اجرایی، اجرا می کنیم. متاسفانه بدلیل آشنا نبودن عوامل اجرایی با جزئیات نقشه ها و نکات ایمنی که در محاسبات لحاظ شده است به ندرت اجرا صد در صد مطابق نقشه ها است.

حرفه هایی که برای ساخت یک سازه در ارتباط با یکدیگر هستند:

نقشه بردار، شهرسازی، شهرداری، نقشه کشی، معماری، عمران، محاسب، محیط زیست ژئوتکنیک (زمین شناسی)، تاسیسات (مکانیک، الکترونیک، لوله کش، کانال کش و…)

کلیاتی در مورد ساختمانهای فلزی:

منظور از ساختن ساختمان های فلزی، ساختمانهایی است که ستونها و تیرهای اصلی آن از پروفیل های مختلف فلزی و بار سقفها، دیوارها و جدا کننده ها (پارتیشن ها) بوسیله تیرها اصلی به ستون منتقل شده و بوسیله ستونها به زمین منتقل می گردد. در ایران معمولاً ستونها از تیرآهنهای Iدوبل و یا بال پهن تکی می باشد و همچنین برای اتصالات از نبشی- تسمه و… و برای زیر ستونها از صفحه فولادی استفاده می شود و معمولاً دو قطعه را بوسیله جوش به همدیگر متصل می نمایند. سقف این نوع ساختمانها ممکن است تیرآهن و طاق خبری باشد و یا از انواع سقفهای دیگر مثل تیرچه بلوک باشد.

برای پارتیشن ها می توان مانن ساختمانهای بتنی از انواع آجر و یا قطعات گچی و یا چوب و یا سفالهای تیغه ای استفاده نمود. در هر حال جدا کننده ها می باید از مصالح سبک انتخاب شوند.

در برخی از کشورها برخلاف مملکت ما برای اتصال قطعات از جوش استفاده نمی‌کنند بلکه بیشتر از پرچ و یا پیچ و مهره استفاده می نمایند و برای ستونها نیز بجای تیر آهن از نبشی یا ناودانی استفاده می کنند.

مزایا و معایب ساختمانهای فلزی

۱- اجرای این نوع ساختمانها خیلی سریع پیشرفت می نمایند، در صورتیکه برای ساختن ساختمانهای بتنی یا آجری زمان بیشتری لازم است.

۲- ستونها و قطعات باربر ساختمانهای فلزی فضای کمتری را اشغال می نمایند و این خود باعث بوجود آمدن سطح مفید زیادتر در ساختمانهای فلزی می گردد، در صورتیکه برای ساختمانهای بتنی مرتفع ناچار به ساخت ستونها و دیوارهای قطور می‌باشیم.

۳- ساخت قطعات ساختمانهای فلزی در خارج از محوطه کارگاه ممکن بوده و این خود از لحاظ دقت کار و کیفیت بهتر قطعات و همچنین از لحاظ اقتصادی به صرفه می باشد.

۴- ساختن ساختمانهای فلزی کمتر تابع آب و هوا و شرایط جوی است، در صورتیکه در مورد ساختمانهای بتنی شرایط فرق می کند.

۵- امکان تقویت ساختمان بعد از اتمام کار و بالاخره نزدیک بودن فرضیات با عمل در ساختمانهای فلزی از مزایای آن می باشد، زیرا بعضی از فرضیات که در ساختمانهای بتنی می کنیم به سختی با عمل همراه می شود، از جمله همگن بودن بتن و فولاد و مساوی بودن تنش و کرنش این دو ماده که عملاً این دو ماده همگن نیستند. ولی در ساختمانهای فلزی چون از یک ماده استفاده می کنیم، فرضیات به عمل نزدیکتر است.

همه مواردفوق از مزایای ساختمانهای فلزی است ولی در عوض این نوع ساختمانها در مقابل آتش سوزی بسیار ضعیف بوده و با کوچکترین حریقی که در کنار ستونها ایجاد شود فوری فولاد گداخته شده و در مقابل بار وارده واکنش نشان داده و به سرعت ممانهای موجود در قطعات افزایش یافته و ساختمان خراب می شود.

به همین علت است که در بعضی کشورها سازندگان ساختمانهای فلزی مجبور هستندکه برای ساختمانها پله های بتنی قرار دهند تا در موقع آتش سوزی ساکنان ساختمان بتوانند خود را نجات دهند.

ساختمانهای فلزی در مقابل عوامل جوی و خورندگی بسیار ضعیف بوده و به همین علت دارای عمر کوتاهتری می باشند و بالاخره به علت نازکی دیوارها ساختمان فلزی در مقابل  حرارت و صوت عایق نیست.

ساختمان های بتنی:

منظور از ساختمانهای بتنی ساختمانهایی هستند که کلیه اجزا اصلی آن (ستونهای اصلی، پی ها و تیرها) از بتن و میلگرد ساخته شده باشد. سقف اینگونه ساختمانها با انواع مختلف دالهای بتنی پیش ساخته، دالهای بتنی ریخته شده در محل تیرچه بلوک و یا دالهای مرکب (کامپوزیت) ساخته می شوند.